نفت در گرداب فراوانی، جدال قیمت‌ها و تولید
حمید ملازاده :
بهای آتی نفت‌خام برنت روز جمعه مورخ ۲۷سپتامبر به کاهش خود ادامه و به نزدیکی ۷۱دلار در هر بشکه رسید که به این‌ترتیب سومین روز متوالی روند نزولی قیمت‌ها رقم خورد. این افت به دلیل نگرانی‌های فزاینده از احتمال افزایش عرضه رخ‌داده که با چندین اتفاق در تولید جهانی نفت تشدید شده‌است.
روز پنج‌شنبه 26سپتامبر، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی‌بر آنکه عربستان‌سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان، ممکن است هدف غیررسمی خود برای نفت 100دلاری در هر بشکه را کنار بگذارد و تولید خود را در دسامبر افزایش دهد، حتی اگر این کار به‌معنای کاهش طولانی‌مدت قیمت‌ها باشد. این تصمیم در حالی گرفته‌شده که انتظار می‌رود کشورهای عضو اوپکپلاس نیز پس از دو ماه تاخیر، تولید خود را از دسامبر افزایش دهند. افزایش فشار بر بازار نفت با بازگشت قریب‌الوقوع لیبی به تولید کامل همراه شده‌است، پس از یک توقف طولانی به دلیل اختلافات سیاسی، میدان‌های نفتی لیبی به‌زودی بازگشایی خواهند شد. دولت‌های رقیب در این کشور به‌تازگی توافق کرده‌اند که رئیس جدید بانک‌مرکزی را منصوب و اختلافاتی که باعث توقف تولید و صادرات نفت شده بود را حل کنند.
بازگشت تولید نفت لیبی می‌تواند حجم قابل‌توجهی از نفت را به بازار جهانی برگرداند و نگرانی‌ها درباره افزایش بیش از حد عرضه را تشدید کند. نگرانی‌ها در مورد تقاضا نیز به‌ویژه در چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت‌خام جهان، همچنان وجود دارد. با وجود اقداماتی که دولت چین برای تقویت فعالیت‌های اقتصادی و افزایش مصرف انرژی انجام داده، همچنان تردیدهایی وجود دارد که آیا این اقدامات به رشد قابل‌توجهی در تقاضای نفت منجر خواهد شد یا خیر. بانک‌مرکزی چین برای کمک به رشد اقتصادی و نزدیک‌کردن آن به هدف 5درصدی دولت، نرخ بهره را کاهش داده و در اقدامی کم‌سابقه به سیستم بانکی نقدینگی تزریق کرده‌است. این اقدامات بخشی از تلاش‌های نهایی دولت برای مقابله با مشکلات اقتصادی است، زیرا رهبران ارشد حزب کمونیست نگرانی‌های فزاینده‌ای درباره کاهش رشد اقتصادی ابراز کرده‌اند. در طول این هفته، بازارهای جهانی نفت شاهد روند نزولی قیمتی قابل‌توجهی بودند. به گزارش رویترز و تا لحظه تنظیم این خبر، قیمت نفت‌خام برنت حدود 3.7درصد کاهش‌یافت و نفت‌خام وست‌تگزاس اینترمیدیت (WTI) ایالاتمتحده حدود 5.7درصد افت کرد.
چشم‌‌‌‌‌‌انداز نزولی بازار
اگرچه قیمت‌ها روز جمعه اندکی بازیابی شد و نفت‌خام برنت با 15سنت افزایش به 71.75دلار و نفت‌خام WTI با 18سنت افزایش به 67.85دلار در هر بشکه رسیدند، اما چشم‌‌‌‌‌‌انداز کلی بازار همچنان نزولی است. یکی از عوامل اصلی این کاهش بدبینی، تصمیم اخیر اوپکپلاس برای افزایش تولید است که امیدها برای بهبود سریع قیمت‌ها را کاهش داده‌است. به گفته پریانکا ساچدوا، تحلیلگر ارشد بازار، طی چند ماه اخیر تقاضای نفت به‌شدت کاهش‌یافته و عرضه اضافی از لیبی و اوپکپلاس احتمالا فشار بیشتری بر قیمت‌ها وارد خواهدکرد، اگرچه اقدامات اقتصادی چین ممکن است تا حدی به بازار نفت کمک کند، اما هنوز مشخص نیست که این اقدامات تاثیر چشمگیری بر افزایش تقاضای سوخت خواهند داشت یا خیر. تحلیلگران نیز به بازگشت بیش از 500هزار بشکه در روز نفت لیبی اشاره می‌کنند که می‌تواند تعادل عرضه جهانی را تحت‌تاثیر قرار دهد. دانیل هاینز، تحلیلگر بانک ANZ، می‌گوید؛ صادرات نفت لیبی در ماه سپتامبر به 400هزار بشکه در روز کاهش‌یافته بود، درحالی‌که ماه قبل بیش از یک‌میلیون بشکه بود. بازگشایی میادین نفتی لیبی می‌تواند در زمانی‌که تقاضا هنوز ضعیف است، بازار اشباع نفت را با فراوانی بیشتری روبه‌رو کند. اوپکپلاس نیز در حال کاهش تدریجی محدودیت‌های قبلی تولید است و قصد دارد 180هزار بشکه در روز از کاهش‌‌‌‌‌‌ها را در دسامبر بازگرداند.
عدم‌تغییر در سیاست‌های عربستان
اگرچه بازار این اقدام را به‌عنوان تغییری در استراتژی، ناشی از شایعات مربوط به ترک هدف 100دلاری توسط عربستان‌سعودی تعبیر کرده، اما مقامات عربستان و اوپک هرگونه تغییر عمده در سیاست‌های خود را رد کرده‌اند. عربستان‌سعودی بارها تاکید‌کرده؛ به‌دنبال هدف‌گذاری قیمت خاصی نیست و تنظیمات تولید، بخشی از یک استراتژی بلندمدت است. در مجموع، بازارهای جهانی نفت در وضعیت حساسی قرار دارند، با نگرانی‌هایی درباره افزایش بیش از حد عرضه و تقاضای نامشخص از سوی چین و سایر اقتصادهای بزرگ. این فضای نزولی با کاهش بی‌سابقه در موقعیت‌های سرمایه‌گذاری در قراردادهای نفتی برنت تقویت شده و نشان‌دهنده افزایش احتیاط درمیان سرمایه‌گذاران است. ماه‌های آینده برای تعیین توازن بین عرضه و تقاضا، با افزایش تولید اوپکپلاس و بازگشت نفت لیبی به بازار، بسیار مهم خواهند بود.
منبع: دنیای اقتصاد