مالیات ستاندن با دست و پای باز از کانال هوشمندسازی

یک کارشناس ارشد اقتصادی با بیان اینکه مالیات یکی از مهم‌ترین منابع تامین‌کننده درآمدی دولت‌هاست به خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) گفت: مالیات علاوه بر تامین مالی مورد نیاز نقدینگی دولت، می‌تواند نقدینگی بانک‌ها را کنترل و ضمن توزیع بهتر درآمد و ثروت کشور، برای تامین اجتماعی نیز هزینه شود.

مجید حق پرست در این باره عنوان کرد: اعداد و ارقام لایحه بودجه 1401 نشان می‌دهد که میزان درآمدهای مالیاتی حدود 527 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. این میزان درآمد، بیانگر رشد قابل توجهی در درآمدهای مالیاتی قانون بودجه نسبت به بودجه 1400 است که حدود 325 هزار میلیارد تومان بوده است.

با هوشمند سازی مانع فرار مالیاتی شویم

وی ادامه داد: هوشمندسازی نظام مالیاتی برای جلوگیری از فرار مالیاتی و وصول حداکثری و ارتقای سلامت نظام اداری، چارچوب اداری نظام مالیاتی برای توسعه و کارآمدی محسوب می‌شود که همه باید در چارچوب ارکان نظام مالیاتی، حرکت یکسانی داشته و تبعیضی در آن وجود نداشته باشد.

حق پرست با اشاره به اینکه میزان درآمدهای مالیاتی دولت سیزدهم در سال آینده نسبت به امسال، بالغ بر 202 هزار میلیارد تومان افزایش خواهد داشت، افزود: مجموع درآمدهای مالیاتی بیش از 62 درصد رشد داشته است و از مجموع 325 هزار میلیارد تومان به 560 هزار میلیارد تومان رسیده است و در بسیاری از ردیف ها این افزایش بیش از 100 درصد افزیش داشته است.

برنامه جسورانه دولت در بخش مالیات

وی اظهار کرد: وابستگی به درآمدهای نفتی بزرگترین ضعف نظام بودجه نویسی و بزرگترین نقص اقتصاد نفتی در کشور ما بوده است که 180 کشور آن را مهار کرده‌اند اما کشور ما طی 50 سال هنوز موفق به مهار آن نشده است.

این کارشناس ارشد اقتصادی بیان کرد: رشد وصول مالیات قابل توجه است و بخشی از این رشد حاصل افزایش پایه مالیاتی همانند مالیات های خودروی لوکس بوده است اما به باور بسیاری از صاحب نظران، خودروی لوکس به درستی تعریف نشده است.

حق پرست اضافه کرد: موضوع مورد بحث این است، خودرویی که 10 سال پیش خریداری شده و امروز مبلغی بیش از یک میلیارد تومان دارد، مشخص نیست دولت چگونه و با چه مبنا و فرمولی می‌خواهد مالیات از آن اخذ کند؟

وی در ادامه گفت: نسبت مالیات به تولید ناخالص ملی داخلی ایران اعداد متفاوتی را نشان می‌دهد اما به طور کلی عددی بین 6 تا 7 درصد را بانک جهانی اعلام کرده است. البته در دیگر کشورها پرداخت عوارض و بیمه تامین اجتماعی و پرداختی‌های افراد جزو مالیات حساب می‌شود که متاسفانه در ایران مورد محاسبه قرار نمی‌گیرد. بنابراین، رقم 6 درصد ماخوذه کشور با نسبت مالیات به تولید ناخالص کشورهای توسعه یافته، فاصله زیادی دارد.

به گفته این کارشناس؛ دو برنامه اصلی دولت مبنی بر تعریف پایه‌های مالیاتی جدید و جلوگیری از فرار مالیاتی بسیار جسورانه بوده است. واقعیت این است که موضوع افزایش مالیات به ویژه در شرایط کنونی اقتصاد، جای تردید دارد اما شاید بتوان با اندیشیدن تدابیری، مانع بخش قابل توجهی از فرار مالیاتی شد.

اتکای دولت به درآمدهای مالیاتی مورد تایید دانش اقتصاد است

حق پرست عزم ملی و مشارکت و همکاری قابل توجه قوای سه‌گانه و مردم را در بحث مربوط به مالیات مهم دانست و گفت: از طریق مالیات بر مجموعه درآمد می‌توانیم فرار مالیاتی را در کشور و اقتصاد کنترل کنیم.

وی مالیات بر دارایی گذشته و یا حداقل مالیات بر مازاد دارایی را ضروری عنوان کرد و افزود: دولت سیزدهم با بهره گیری از اقتصاددانان با تجربه جسارت بسیار ستودنی را در نگارش مالیات داشته است اما فراموش نکنیم مهمترین موضوع در جلوگیری از فرار مالیاتی، هوشمندسازی نظام مالیاتی است که دولت می‌تواند در صورت تکمیل آن به کاهش فرار مالیاتی و افزایش درآمدها امیدوار باشد.

این کارشناس ارشد اقتصادی تصریح کرد: الگو و چارچوب کلی برای پیشرفت و توسعه نظام مالیاتی، رعایت انصاف و عدالت، رضایت مودیان، هوشمندسازی نظام مالیاتی، وصول حداکثری و ارتقای سلامت نظام اداری است.

وی با تاکید بر اینکه هوشمندسازی نظام مالیاتی و حاکمیت داده ها، اولویت اصلی برنامه های نظام مالیاتی است، خاطرنشان کرد: برای تحقق این برنامه کلان، سه اقدام کلیدی شامل اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده جدید و استفاده از ظرفیت های ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم را باید به سرانجام برسانیم.

وی در ادامه اظهار کرد: اتکای دولت به درآمدهای مالیاتی به جای درآمد حاصل از نفت بسیار مورد تایید دانش اقتصاد بوده است اما نکته ای که مغفول مانده و باید به آن توجه کرد، این است که بدون افزایش پایه مالیاتی، منابع صحیح دریافت مالیات شناسایی شود تا با استفاده از تجارب سایر کشورهای جهان، شاهد پیامدهای ناگوار و سونامی فرار سرمایه از کشور نباشیم.

حق پرست عنوان کرد: ارتقای فرهنگ مالیاتی از رویکردها و برنامه‌های اساسی تحول در نظام مالیاتی است و به‌رغم تلاش‌های صورت گرفته در این حوزه، کماکان نیازمند اقدامات مهم و اساسی در این خصوص هستیم.

این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: با اقدامات اقناعی و ترغیبی و توسعه فرهنگ مالیاتی باید به سمتی حرکت کنیم که مؤدیان مالیاتی در زمان پرداخت مالیات، حس مثبت، مشارکت خودانگیخته و تمکین داوطلبانه داشته باشند