سفری در تاریخ و تجارت

سفر پنج‌روزه من به شهری که روزگاری پتروگراد، و زمانی لنینگراد نامیده می‌شد روز 20آبان آغاز شد. سفری که به دعوت دفتر کنوانسیون سن‌پترزبورگ برای آشنایی با جاذبه‌‌‌های گردشگری این شهر با تمرکز بر توسعه گردشگری تجاری انجام شد. آنچه بخش گردشگری سن‌پترزبورگ را به سمت جذب توریست تجاری به این شهر سوق داده پتانسیل‌‌‌های موجود در این شهر برای برگزاری همایش‌‌‌های بزرگ اقتصادی و تجاری است. در واقع جنگ روسیه و اوکراین و تحریم‌‌‌های گسترده روسیه که منجر به خالی شدن سهم این کشور از توریست اروپایی شده، حالا مقامات سن پترزبورگ را به سمت جذب توریست تجاری از کشورهای همسایه و به‌خصوص کشورهایی که ارتباط خوبی از نظر اقتصادی و سیاسی با روسیه دارند سوق داده است. از همین رو سفر من به قلب روسیه دو بخش داشت. بازدید از بخش تاریخی و قدیمی این شهر و بازدید از آنچه این روزها مقامات سن‌پترزبورگ برای جذب توریست تجاری و اقتصادی برای نیمه دوم سال در این شهر برنامه‌ریزی کرده‌اند.

سفر به اعماق تاریخ

سفر به تاریخ شهری که بیش از 300پل ، 44جزیره آن را به هم متصل کرده است، با بازدید از کاخ تابستانی کاترین دوم همسر پتر کبیر یا همان معمار سن پترزبورگ آغاز شد. کاخی سرشار از افسانه‌‌‌های زنی که با اصلاحات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی تاثیرعمیقی بر روسیه گذاشت.

برای بازدید از این کاخ باید به شهر تزارها که بعدها به مناسبت یکصدمین سالگرد درگذشت پوشکین، شاعر معروف روس به شهر پوشکین تغییر نام یافت سفر کردیم. شهری در 25کیلومتری سن‌پترزبورگ با صد‌هزار نفر جمعیت که در بدو ورود به آن‌، دروازه‌های آهنی‌اش که برگرفته از سبک آثار مصری است با قدمتی 200ساله خودنمایی می‌کند.

کاخ تابستانی کاترین به سبک معماری باروک روسی ساخته شده و زمانی اصلی‌‌‌ترین محل اقامت کاترین دوم و مقر امپراتوری روسیه در آن دوران بود. آنچه کاخ کاترین در سن‌پترزبورگ را تماشایی کرده، طراحی داخلی آن و مجموعه‌هایی گرانبها از آثار هنری، نقاشی‌‌‌ها و مجسمه‌‌‌هایی است که او در طول سال‌های امپراتوری‌اش آنها را جمع‌آوری کرده است.

بازدید ما از کاخ کاترین با ورود به تالار طلایی، ساخته‌شده از90کیلوطلا آغاز شد. سالنی هزارمتری، با سقفی بلند که نقاشی‌‌‌های کشیده بر روی آن پیروزی روسیه در جنگ‌ها را روایت می‌کند. «اتاق کهربا» یا «آمبر» مقصد بعدی ما در این کاخ بود.

اتاقی که تمام وسایل آن از جمله میز و صندلی و تزئینات دیوار و سقفش از سنگ کهربا ساخته شده است. هرچند این اتاق در جنگ جهانی دوم آسیب دید و نازی‌ها آن را غارت کردند، اما بعدها طی 24سال از روی نقاشی‌‌‌ها و عکس‌‌‌های سیاه و سفیدی که از اتاق کهربایی بر جای مانده بود مرمت شد تا یک بار دیگر بازدیدکنندگان به تماشای جلوه‌‌‌های این اتاق بنشینند.

در بخش پایانی این بازدید به تماشای پارک کاترین همراه با دریاچه مصنوعی آن، رفتیم که به خاطر سرمای پاییزی یخ زده بود؛ هرچند هوا پاییزی بود و اثری از گل‌های معروف این پارک نبود اما یادآور عظمت دوران امپراتوری روسیه بود. این کاخ و مجموعه آن بعد از انقلاب به فرمان لنین به موزه تبدیل شده است.

بازدید از دو کلیسای معروف «خون ریخته‌شده» و کلیسای جامع کازان سن پترزبورگ بخش دیگری از برنامه‌‌‌های سفر ما به بخش تاریخی سن‌پترزبورگ بود. کلیسای خون ریخته شده شبیه به کلیسای جامع سنت باسیل در میدان سرخ مسکو است و به یاد الکساندر دوم، یکی از تزارهای روسیه ساخته شده است.

گفته می‌شود او از 8 سوءقصد جان سالم به در برد تا سرانجام در این مکان با پرتاب بمبی به داخل کالسکه‌اش از سوی مردی که مخالف اصلاحات تزارها بود کشته شد. پس از مرگش فرزندش دستور داد این کلیسا درهمان جایی ساخته شود که الکساندر ترور شد.

این کلیسا در طول تاریخ فرازو‌فرودهای زیادی داشته است. مدتی پس از جنگ جهانی به محلی برای نگهداری کشته‌‌‌های جنگ بدل شد و مدتی هم پس از پایان جنگ به انبار نگهداری سبزیجات تبدیل شد. در نهایت طی یک بازسازی 27ساله، امروز به عنوان یکی از جاذبه‌‌‌های گردشگری سن‌پترزبورگ خودنمایی می‌کند.

کلیسای جامع کازان سن پترزبورگ، یکی دیگر از بناهای تاریخی بود که از آن بازدید کردیم. از کلیسای کازان به عنوان بزرگ‌ترین کلیسای ارتدوکس روسیه یاد می‌شود و همچنان یکی از نمادهای مذهبی و مکانی برای عبادت و برگزاری مراسم مذهبی در این شهر به شمار می‌رود. ورود ما به این کلیسا همزمان با برگزاری مراسم دعا و نیایش بود که همین موضوع جلوه خاصی به این بازدید داد.

سفر به سن‌پترزبورگ و دیدار با بخش تاریخی این شهر بدون تماشای موزه آرمیتاژ که روزگاری کاخ زمستانی کاترین کبیر و محل اقامت او بود کامل نمی‌شد.

برای همین در ادامه مسیر به موزه آرمیتاژ رفتیم. موزه آرمیتاژ مجموعه‌‌‌ای از ساختمان‌‌‌های تاریخی از جمله کاخ زمستانی، کاخ تابستانی، تئاتر آرمیتاژ و ساختمان جدید است که به خاطر علاقه کاترین کبیر به جمع‌‌‌آوری آثار هنری معروف دنیا از جمله میکل‌‌‌آنژ و لئوناردو داوینچی، امروزه به یکی از موزه‌های دیدنی دنیا بدل شده است.

بازدید ما از مسیر طلایی این موزه بود که به چند بخش بازدید از آثار تاریخی مصر باستان و در ادامه بازدید از بخش اروپایی تقسیم شد و در نهایت با بازدید از فرش پازیریک که ظاهرا قدیمی‌‌‌ترین فرش جهان و منتسب به ایران است پایان یافت. این فرش 2400 سال قبل در منطقه‌‌‌ای با نام پازیریک در آلتای روسیه کشف شده و بسیاری ازکارشناسان به دلیل نوع بافت و نقشه‌‌‌اش آن را ایرانی می‌‌‌دانند.

در این مسیر طلایی از اتاقی که روزگاری میرزاتقی‌‌‌خان امیرکبیر به همراهی هیات ایرانی برای فرونشاندن خشم روس‌ها پس از قتل الکساندر گریبایدوف، سفیر روسیه تزاری در تهران به آن قدم گذاشته بودند بازدید کردیم. اتاقی پوشیده‌شده از پرده‌‌‌های قرمز با صندلی قرمز و طلایی که روزگاری تزار نیکلای یکم روی آن نشسته بود و نامه عذرخواهی فتحعلی شاه را دریافت کرد. در طول بازدیدمان از آرمیتاژ، از میان 332پرتره از ژنرال‌‌‌های روسی که در جنگ 1812میان فرانسه و روسیه شرکت کرده بودند گذشتیم. به اتاق ساعت طاووس که سال 1770 توسط جیمز کوکس انگلیسی از طلا و نقره ساخته شده است رفتیم و از نزدیک با شاهکاری که بی‌‌‌تردید شبیه به روبات‌های امروزی است آشنا شدیم.

در ادامه بازدید از تاریخ روسیه و شهر سن‌پترزبورگ، راهی بلوار نوسکی یکی از مشهورترین خیابان‌های این شهر شدیم. خیابانی دیدنی با طول 4.5 کیلومتر که ساختمان‌‌‌هایش بخش بزرگی از تاریخ روسیه هستند. گفته می‌شود تمام ساختمان‌های این خیابان ثبت تاریخی هستند.

سفر ما به بخش تاریخی سن پترزبورگ با عبورمان از میانه مجسمه‌‌‌های تاریخی این شهر ادامه یافت. ما از کنار مجسمه برنزی پتر کبیر که سوار بر اسب همچنان از افسانه شهری که سنگ بنایش را گذاشت محافظت می‌کند عبور کردیم. در ادامه مسیر از کنار ستون‌‌‌های «روسترال کالمز» که برخی از آنها به عنوان فانوس دریایی سن‌پترزبورگ یاد می‌کنند گذشتیم و سرانجام به دو تندیس ابوالهول متعلق به مصر باستان با قدمتی 3500ساله که درست روبه‌روی هم در مقابل دیوار ساحلی آکادمی امپریال هنر در سن پترزبورگ قرار گرفته‌اند رسیدیم.

گشت ما در بخش تاریخی سن پترزبورگ با بازدید از سالن تئاتر میخایلوفسکی که نماد فرهنگی این شهر و محل اجرای معروف‌ترین اپراها و باله‌‌‌های دنیاست به پایان رسید.

سن‌پترزبورگ؛ شاهراه رویدادهای تجاری

بخش دوم سفر ما به بازدید از برنامه‌‌‌های دفتر کنوانسیون سن‌پترزبورگ برای جذب توریست تجاری و اقتصادی در این شهر اختصاص داشت. بازدید از هتل‌‌‌هایی که هرکدام تاریخی از این شهر را در دل خود جای داده‌اند، بخش اول این برنامه بود. این هتل‌‌‌ها که روزگاری خانه‌‌‌های مجلل شاهزاده‌‌‌های روس بوده‌اند، امروز به هتل‌هایی برای جذب توریست‌های تجاری تبدیل ‌شده‌اند.

مقصد اول ما گرند هتل اروپا واقع در خیابان نوسکی، از نخستین هتل‌‌‌های لوکس روسیه بود که در قرن نوزدهم به عنوان مکانی اشرافی برای اقامت نخبگان روس شهرت داشت. گفته می‌شود پیوتر چایکوفسکی آهنگساز معروف روسی که باله رقص قو یکی از آثار معروف اوست، فئودور داستایوفسکی نویسنده رمان‌های مشهوری چون جنایت و مکافات و برادران کارامازوف، و ایوان تورگنیف رمان‌نویس بزرگ روسی روزگاری در این هتل اقامت داشته‌اند. اتاق 107 این هتل به افتخار داستایوفسکی نام‌گذاری شده است.

هتل رنارتیس ایسکای مقصد دوم ما بود. هتلی که به خاطر چشم‌اندازش به کلیسای جامع سنت‌ایزاک و از سوی دیگر به کاخ آرمیتاژ و خیابان نوسکی معروف است. تاریخچه این هتل به اواسط قرن هجدهم برمی‌گردد و متعلق به میخائیل یاکولف، دوست دبیرستانی الکساندر سرگیویچ پوشکین بوده است. این هتل در سال 2004 بازسازی و سرانجام افتتاح شد.

در کنار بازدید از این هتل‌‌‌های تاریخی، مقامات گردشگری سن‌پترزبورگ به توسعه امکانات برای جذب توریست تجاری روی آورده‌‌‌اند. در همین راستا از مرکز نمایشگاهی اکسپو فوروم که در سال 2014 افتتاح شد و یکی از پیشرفته‌‌‌ترین و بزرگ‌ترین مراکز نمایشگاهی روسیه است بازدید کردیم. این مجموعه به‌‌‌طور ویژه برای رویدادهای تجاری، کنفرانس‌‌‌ها، نمایشگاه‌‌‌ها و حتی رویدادهای ورزشی طراحی شده است.

مرکز نمایشگاه‌‌‌های شهر سن پترزبورگ که سالانه حدود 200 نمایشگاه و ایونت در آن برگزار می‌شود، یکی دیگر از مراکز نمایشگاهی بود که از آن بازدید کردیم. این نمایشگاه سالانه حدود یک و نیم میلیون نفر بازدید‌کننده دارد و در سال‌های اخیر نشست اقتصادی روسیه و آفریقا و نمایشگاه بین‌المللی گاز در این مکان برگزار شده است.

در همین ارتباط دفتر کنوانسیون سن‌‌‌پترزبورگ در دو نشست خبری که با حضور رسانه‌‌‌های ایران و هند برگزار شد برنامه‌‌‌های این کنوانسیون را برای افزایش حضور توریست تجاری از کشورهای مختلف تشریح کرد. یکی از برنامه‌های آنها ایجاد تقویم کاری برای گردشگری در نیمه دوم سال است. در چارچوب این برنامه‌‌‌ها به گفته سرگئی آزارنکوف، مدیرکل دفتر کنوانسیون سن‌‌‌پترزبورگ قرار است سن پترزبورگ که تا امروز به عنوان مکانی برای گردشگری تاریخی در دنیا مطرح بوده به محلی برای توریسم اقتصادی و تجاری تبدیل شود.

همچنین همایشی با حضور نمایندگان تشکل‌های گردشگری شهر سن پترزبورگ برگزار شد که شرکت‌کنندگان برنامه‌‌‌های آتی خود را در بخش‌‌‌های مختلف گردشگری تجاری در فصول سرد سال تشریح کردند. توسعه توریسم پزشکی، برگزاری جشنواره غذا و برگزاری مسابقات موتورسواری هارلی دیویدسون که هرساله درماه اوت برگزار می‌شود، از جمله برنامه‌‌‌های مطرح در این همایش برای جذب گردشگری بود.

سفر پنج‌روزه ما با بازدید از برج 87طبقه لاختا سنتر در کنار خلیج فنلاند در حومه سن پترزبورگ، در یک هوای بارانی در حالی که بخشی از این آسمان‌خراش زیر ابرها مخفی شده بود پایان یافت. سفری که بی‌‌‌تردید سفری به تاریخ و تجارت شهری 300ساله در بخشی از ساحل خلیج فنلاند بود.