رقابت دولت با بازارهای مالی بر سر تصاحب نقدینگی‌های موجود در کشور/ انتشار اوراق نفتی و شائبه تغییر رویکرد دولت نسبت به بازار سرمایه/ اقتصاد ایران ظرفیت انتشار اوراق خزانه و بدهی برای کنترل صددرصدی تورم را دارد
به گزارش سیگنال به نقل از با اقتصاد،
دکتر پیمان مولوی، اقتصاددان و دبیر انجمن اقتصاددانان ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار بااقتصاد، انتشار اوراق سلف نفتی را «یک نوع رقابت دولت با بازارهای مالی بر سر تصاحب نقدینگی‌های موجود در کشور»، می‌داند. وی معتقد است: «انتشار اوراق نفتی که رقیب اوراق خزانه و بدهی است، می‌تواند این شائبه را در سرمایه‌گذاران ایجاد کند که دولت نسبت به تامین مالی از بازار سرمایه، تغییر رویکرد داده است.» متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
***************
-در حالی که بسیاری از اقتصاددانان از جمله جناب عالی، به دولت توصیه می‌کردند برای کنترل تورم، اوراق خزانه و بدهی منتشر کند اما دولت برنامه انتشار اوراق سلف نفتی را در دستور کار خود قرار داده است، چرا؟
به نظر می‌رسد، یک نوع رقابت در برخی از بخش‌های دولتی ایجاد شده است تا از فضای موجود نقدینگی‌ها که به سمت بازار سرمایه در جریان بود، استفاده و بخشی از آن را تصاحب کنند. به همین دلیل، طرح جدید انتشار اوراق سلف نفتی را مطرح کردند.
-اوراق سلف نفتی چه تاثیری بر اقتصاد خواهد گذاشت؟ آیا مانند اوراق خزانه و بدهی می‌تواند در کنترل تورم موجود نقش داشته باشد؟
اوراق سلف، اوراقِ کالایی بسیار با اهمیتی هستند که در بازارهای کالایی جهان به‌وفور از آنها استفاده می‌شود. اوراق سلف کالایی در تامین مالی و هچ کردن کاربرد دارند از جمله آنها، اوراق موازی سلف در بازارهای بزرگ مانند شانگهای و غیره است، اما زمانی که می‌خواهیم اوراق سلف نفتی را منتشر و نفت را پیش‌فروش کنیم و به صورت دلاری به مردم بفروشیم، آثار تورمی شدیدی در آینده اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد. باید دید که هدف از انتشار اوراق خزانه و بدهی چیست.
-با توجه به این‌که از طرفداران انتشار اوراق خزانه و بدهی هستید، انتشار این اوراق چه مزایایی برای اقتصاد ایران دارد؟
انتشار و عمق‌بخشی به اوراق خزانه و بدهی، مزایای زیادی برای اقتصاد ایران دارد و می‌تواند تورم را صددرصد کنترل کند و یا در لایه‌های پایین‌تر و به زیر 10 درصد برساند. اگر انتشار اوراق خزانه و بدهی عمیق‌تر شود و کمی دیسیپلین داشته باشد، اقتصاد ایران ظرفیت و پتانسیل انتشار اوراق خزانه را دارد. بدهی اقتصاد ایران نسبت به GDP بسیاری از کشورها پایین‌تر است بنابراین پتانسیل بالایی برای کنترل تورم دارد. اوراق بدهی یک روشی است که در دنیا آزموده شده و به نتیجه رسیده است. حالا چرا نباید از این ابزاری که تا کنون نتایج جهانی مثبتی داشته است استفاده کرد و یا به موازات آن دو اوراق نفتی و بانک مرکزی را انتشار داد، در حالی که رقیب اوراق خزانه و بدهی هستند و اوراق خزانه را منفی می‌کنند! نرخ بهره منفی در اقتصاد ایران ریالی است اما نرخ بهره اوراق نفتی و بانک مرکزی، دلاری است و بیم آن می‌رود که با انتشار این اوراق و تنها برای اداره چند ماهه دولت، تورم بالایی ایجاد کند. موضوع مهم دیگر در انتشار اوراق نفتی این است که درآمدهای ناشی از فروش آن آیا در حوزه جاری یا عمرانی و زیرساختی صرف می‌شود. اگر در حوزه جاری صرف شود، قطعا دوباره تورم را افزایش می‌دهد و گریبان دولت بعدی را در یکی دو سال آینده می‌گیرد.
-تاثیر انتشار اوراق سلف نفتی بر بازار سرمایه چگونه است؟
بازار سرمایه در حال فعالیت خودش بود و وضعیت خوبی داشت. عرضه سهام شرکت‌ها و دارا یکم می‌توانست به توسعه و تعمیق آن کمک کند اما طرح جدید دولت برای انتشار اوراق نفتی می‌تواند در میان سرمایه‌گذاران این شائبه را ایجاد کند که دولت مانند گذشته به بازار سرمایه نگاه نمی‌کند و از جای دیگری تامین مالی خواهد کرد. این نظر چه درست باشد یا نادرست، تاثیر منفی بر بازار می‌گذارد، چنان‌چه در هفته گذشته نیز شاهد روند منفی بازار زیر تاثیر اوراق نفتی، بانک مرکزی و لغو ETF دوم بودیم.
-با این تفاسیر روند بازار سرمایه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به مباحث مطرح شده که در هفته گذشته بازار را منفی کرد، بسیاری از سرمایه‌گذاران هنوز به این یقین نرسیده‌اند که بازار دارای پتانسیل‌های بالایی است. به باور من، بازار سرمایه از نظر بنیادی ظرفیت و پتانسیل بالایی دارد و سهم‌های بسیار خوب بنیادی وجود دارد که ارزش سرمایه‌گذاری را دارا هستند و در روند منفی هفته گذشته، قیمت‌شان هم افت کرده است.
گفت‌وگو: مولود غلامی