تعداد سرمایهگذار جسورانه مورد نیاز ایران
دو سال قبل مطلبی نوشتم و در آن گفتم در ایران به چه تعداد شرکت سرمایهگذاری جسورانه نیاز داریم. در ابتدای همان مطلب به صحبتهای یکی از سرمایهگذاران جسورانه اشاره کردم که گفته بود ما نیازمند ۱۴۰۰ استارتآپ، دست کم ۶ هزار میلیارد تومان ( در آن زمان معادل ۴/ ۱ میلیارد دلار) برای داشتن حداقل چند یونیکورن (شرکتهایی که ارزشی بیش از یک میلیارد دلار دارند) طی چهار سال هستیم.
به گزارش سیگنال به نقل از دنیای اقتصاد، در همان زمان گفتم این اعداد برای یک اکوسیستم سالم و معمولی است و برای پیشتاز بودن کافی نیست. چنانکه در همان سال سرمایهگذاری که فقط در شهر لندن انجام گرفته بود، بیش از دو برابر آن مقدار بود. اما برای اینکه به همین اعداد برسیم حدودا به چه تعداد شرکت سرمایهگذاری جسورانه (VC Firm) نیاز خواهیم داشت!؟
من حدود ۷ ماه قبل از آن در مجموعهای توییت پیشبینی کرده بودم که بین ۴۰ تا ۱۶۰ شرکت سرمایهگذاری جسورانه فعال نیاز داریم؛ منظور از شرکت سرمایهگذاری فعال شرکتی است که واقعا سرمایهگذاری میکند و نه آنهایی که اسمشان هست؛ ولی سرمایهگذاری نمیکنند. اکنون میخواهم بر اساس میزان سرمایه مورد نیاز بالا بررسی کنم که تعداد سرمایهگذار جسورانه مورد نیاز چقدر است. بیایید فرض کنیم تا سال ۱۴۰۰ هر شرکت سرمایهگذاری جسورانه در قالب چندین صندوق سرمایهگذاری جسورانه (VC Fund) که مدیریت میکند بهطور میانگین مجموعا ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه تحت مدیریت (AUM) خواهد داشت. (دقت کنید که ما در حال حاضر صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه بورسی ۱۰ میلیارد تومانی هم داریم.) پس برای رسیدن به عدد ۶هزار میلیارد تومان دستکم به ۶۰ صندوق بهطور میانگین ۱۰۰ میلیاردی فعال نیاز داشتیم. این در حالی است که به گزارش انجمن VCها از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵، مجموع سرمایهگذاری صورت گرفته توسط اعضای آن انجمن حدود ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. با توجه به اینکه همه شرکتهایی که سرمایهگذاری کرده بودند در زمان آمادهسازی این گزارش عضو این انجمن نبودهاند.
میتوان در خوشبینانهترین حالت گمانه زد که حجم کل سرمایهگذاری صورت گرفته در این مدت سه برابر این میزان، یعنی ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است. پس برای اینکه به این اعداد برسیم در چهارسال پیش رو باید دست کم ۱۰ برابر ۴ سال گذشته، سرمایهگذاری جسورانه میکردیم؛ اما نگاهی به وضعیت بازار استارتآپی نشان میدهد میزان سرمایهگذاری انجام شده در این بخش چقدر کمتر از این است. بر این نکته بارها تاکید شده که علاوه بر حجم سرمایهگذاری، همینطور در تعداد شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه فعال هم به رشدی حداقل ۱۰ برابری نیاز داشتیم. به بیان دیگر نیاز داریم تا دست کم ۶۰ تا ۸۰ شرکت سرمایهگذاری فعال داشته باشیم تا اکوسیستم سالم و معمولی داشته باشیم و برای پیشتاز شدن در این زمینه دست کم ۱۰۰ تا ۱۶۰ شرکت سرمایهگذاری فعال نیاز است. این موارد نشان میدهد وقتی از اکوسیستم صحبت میکنیم و از استارتآپها و فضای آنها تمجید میکنیم، باید به این فکر کنیم چقدر پیشنیازهای آنها را مهیا کردهایم.