امیرعبداللهیان: راه را برای عربستان باز گذاشتهایم
به گزارش سیگنال به نقل از شبکه خبر، به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر،
حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران عصر امروز (چهارشنبه، 4 بهمن) در مراسم اختتامیه همایش ملی ایران و همسایگان در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه حضور یافت و به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی به مبانی سیاست همسایه محور دولت سیزدهم و اقدامات انجام شده در این زمینه اشاره کرد و گفت: از جمله اقدامات ما در این حوزه ربط دادن سیاست توجه به همسایگان به موضوع مذاکرات رفع تحریمها در وین هم هست. سعی کردیم تا این سطح هم پیش برویم که همسایگان احساس دوری نکنند.
وزیر امورخارجه بیان کرد: ما از این ایده استقبال نمیکنیم که اعضای جدید از منطقه به مذاکرات اضافه شوند، ولی همسایگان را در جریان موضوعات قرار میدهیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: ارتقای روابط با همسایگان اولویت اساسی در ابتکارات کشور است. بنا به دلایل مختلف تاکنون این اولویت مهم و ظرفیت عظیم به طور کامل مورد بهرهبرداری قرار نگرفته و ارزش افزوده تقویت مناسبات کشورمان با 15 کشور همسایه در تقویت منافع ملی و توسعه پایدار و همه جانبه منطقهای کمتر دیده میشود. یکی از اولویتهای اساسی مطرح شده از ابتدای شروع به کار دولت جدید اولویت بخشی به همکاری و تعامل با همسایگان است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: دولت سیزدهم با این اولویت در تعامل و گفتگو با همسایگان در تلاش است با حداکثر سازی ظرفیتهای موجود به فعلیت ماندن ظرفیتهای معطل مانده و بهینه سازی روابط دوجانبه را با کشورهای همسایه تا تحقق این هدف مجدانه پیگیری کند. اولویت بخشی به همکاری با همسایگان دارای مفاهیم عام جغرافیایی، سیاسی و … است. همسایه دارای گزینههای حقوقی و بینالمللی است از جمله حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی و عدم تعرض به تمامیت و یکپارچگی ارضی و احترام به استقلال و حاکمیت کشورها.
وی اظهار کرد: ایران نیاز مبرمی به عملی کردن مزیتهای نسبی خود در یک محیط پایدار دارد.
وزیر امورخارجه بیان کرد: اتفاق نظری وجود دارد که علیرغم این ظرفیت بالقوه محیط پیرامونی ایران به دلایل مختلف از جمله بی ثباتی سیاسی و برخی مداخلات خارجی کماکان ناپایدار است. وابستگی سیاسی و امنیتی برخی کشورهای منطقه وزمینه نفوذپذیری ابزار مداخلات خارجی را فراهم کرده است.
وی گفت: اتخاذ سیاست خارجی همسایه محور مستلزم اتخاذ راهبردها و سیاستهای مشخصی است که ضمن در نظر گرفتن تحولات و تغییرات کلان در سطح نظام بینالملل مزیت صرفا جغرافیایی ایران را به مزیت ژئوپولتیکی تبدیل و زمینه شکل گیری سیاست منسجم همسایه محور را فراهم کرده است.
امیرعبداللهیان ادامه داد: مؤلفههای تاریخی و جغرافیایی به اضافه قرابتهای دینی و فرهنگی و اشتراکات زبانی با این کشورها میتواند فرصت بینظیر برای ملتهای منطقه براساس فرصتها و چالشهای مشترک به حساب بیاید.
وی گفت: برگزاری این همایش این انتظار را به همراه دارد با استفاده از پیشنهادات بتوانیم از ظرفیت بزرگ همسایگان، منافع حداکثری را در جهت توسعه پایدار منطقهای و برون رفت از برخی بحرانهای پیش رو کسب کنیم.
وزیر امورخارجه افزود: سیاست همسایه محور صرفا با طرح کلامی و گفتمانی به دست نمیآید. در این سیاست جمهوری اسلامی ایران باید براساس اعتمادسازی و پذیرش تعهدات مشترک و متقابل در جهت همکاری با همه کشورهای همسایه اقدام کند. این رویکرد جدی دولت فعلی جمهوری اسلامی ایران است. هر چند دولتهای قبلی این سیاست را هر یک به سهم خود به پیش بردند. عملیاتی شدن این سیاست در سرعت بخشیدن به پیشرفت کشور زمینه مناسبی را برای حل چالشها و مخاطرات مشترک از جمله مقابله با مواد مخدر، قاچاق انسان، مشکلات زیست محیطی و افراطی گری فراهم میکند.
وی گفت: مهمترین چالش ایران در پیگیری سیاست همسایه محور بدون حضور امنیت زدای کشورهای فرامنطقهای است. سیاست همسایگی امنیت پایه ایران در میان مدت و بلندمدت به شرط موفقیت در ارائه روشن سیاست خود میتواند این چالش را کمرنگ کند.
امیرعبداللهیان بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه اولویتهای مشارکت امنیتی خود را در یک سازوکار مشترک تعیین میکنند. وزارت خارجه ایران در چارچوب سیاست خارجی متوازن و دیپلماسی پویا با باز کردن باب گفتگو در سایه تعاملات فرهنگی اقتصادی و تجاری خلاهای سیاست همکاری با همسایگان را از میان بردارد.
وزیر امورخارجه تصریح کرد: در راستای سیاست منطقهای و سیاست همسایه پایه توجه به سازمانهای منطقهای از جمله اکو، شانگهای و اوراسیا و توجه به دیپلماسی انرژی و دیپلماسی آب و دیپلماسی علمی و فناوری از جمله مباحث فراروی دولت در سیاست همسایه پایه و همسایه محور است. امروز ایران مسیر مهم ترانزیت جهانی است.
رئیس دستگاه دیپلماسی اظهار کرد: در حوزه چالشها همچنان با دو چالش در پیرامون خود روبرو هستیم یک چالش همسایه شرقی یعنی افغانستان است. کمتر از یک ماه پیش هیئتی از افغانستان به تهران سفر کرد. ما مرز مشترک طولانی با افغانستان و موضوعات متنوعی با این کشور داریم. از حدود چهار و نیم ماه تاکنون روزانه بیش از 5 هزار زن، کودک و مرد افغان از مرزهای زمینی به دلیل سرما و وضعیت ناپایدار در افغانستان به سمت مرزهای ما میآیند.
وی گفت: تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام در افغانستان برای ما مهم است. ضمن اینکه در ارسال انرژی به افغانستان کمک میکنیم، ولی از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان کوتاه نیامدهایم. زمانی ملاتقی درخواست کرد در سفرش به تهران سفارت افغانستان را به هیئت حاکمه تحویل دهیم گفتیم دوستیها به جای خود تاکید ما بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر با نگاه به امنیت پایدار در افغانستان موضوع مهمی است. زمانی دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام شکل گرفت آن وقت میتوانیم راجع به شناسایی وضعیت دولت جدید و واگذاری سفارت افغانستان به هیئت حاکمه اصلی که سر کار میآید، صحبت کنیم.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: این روزها اتفاقی بین یمن و یکی دیگر از همسایگان در حال وقوع است. آنچه بین یمن و برخی همسایگان و کشورهایی که در عملیات نظامی مشارکت دارند موضوع یمنی است. ایران در تمامی مراحل از ابتدای بحران یمن طرح سیاسی چهار ماده را ارائه و از پیگیری آن طرح حمایت کرده است. ما گسترش دامنه جنگ را نگران کننده میدانیم و از عربستان و امارات میخواهیم که با روش سیاسی و با رویکردی سازنده اقدام کنند برای پایان دادن به محاصره انسانی و پایان جنگ و ورود به گفتگوهای یمنی – یمنی و ادامه این وضعیت به نفع منطقه نیست.
وی گفت: ما راه را برای عربستان باز گذاشتهایم هر زمان عربستان تصمیم بگیرد روابط دیپلماتیک خود را با ایران به حالت طبیعی برگرداند از بازگشایی سفارتخانهها و بازگشت روابط به حالت طبیعی و حتی توسعه روابط با عربستان استقبال میکنیم. خرسندیم سه دیپلمات ما از چند روز پیش در جده مستقر شدند. اینکه چه زمانی سفارتخانههای دو کشور باز شود اکنون عربستان باید تصمیم بگیرد. از دور جدید گفتگوها استقبال میکنیم و هم مایلیم اشاره کنیم که گفتگوهای طولانی لازمه بازگشت روابط به حالت عادی به تنهایی نیست بلکه اتخاذ تصمیم سیاسی یک ضرورت است. ما در دولت جدید این تصمیم را اتخاذ کردهایم که عربستان هر زمان به جمع بندی رسید، میتواند به بازگشت روابط با ایران اقدام لازم را به عمل بیاورد.
وزیر خارجه درباره سفر حجتالاسلام والمسلمین رئیسی به مسکو اظهار کرد: این روزها در فضای مجازی به دلیل تحرکاتی که وجود دارد حاشیههایی سعی میکنند ساخته شود. دستاوردهای این سفر کاملا در راستای منافع ملی کشور است. در حوزه روابط خارجی هم با غرب و هم شرق کار میکنیم. در سفر آقای رئیسی میگویند نحوه چیدمان میز متفاوت است قبل از سفر به ما گفتند شرایط کرونایی وخیم است. توافق کردیم به دلیل محدودیتها و شرایط کرونایی شیوهنامهها در نشستن رعایت و فاصله لازم حفظ شود. برای ما مهم است رئیس جمهور در سفر خارجی همه شیوهنامهها به دقت رعایت شود. آقای پوتین برای استقبال از حجتالاسلام والمسلمین رئیسی از چند دقیقه قبل در اتاق انتظار منتظر بود و قدم میزد.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: روز بعد هر دو رئیس جمهور موارد را به وزرای خارجه منتقل و روی نقشه راه و کلیات آن توافق شد. وقتی از سیاست همسایگی صحبت میکنیم همه ابعاد مدنظر ماست. نگاه به حوزه همسایگان جنوبی و حوزه خلیج فارس در کنار سایر همسایگان مورد توجه ایران است. در آینده نزدیک سفر رئیس جمهور را برای یکی یا دو کشور همسایه در حوزه جنوبی و غربی تنظیم خواهیم کرد. روابط با ترکیه ممتاز و مبتنی بر دوستی است. در آینده نه چندان دور سفر اردوغان را به تهران خواهیم داشت. رؤسای جمهور تماسهای متواتری را با هم دارند.
سه کشور اروپایی هیچ ابتکار رو به جلو و سازندهای ندادهاند
وی به مذاکرات برای لغو تحریمها اشاره کرد و گفت: در تمام مراحل مذاکرات تلاش کردیم یا در سطح سفرای همسایه در تهران و یا با سفر دستیاران سیاسی و معاونان و سفر بنده به کشورهای همسایه آنها را در جریان آنچه بین ما و 5 کشور میگذرد، قرار دهیم نقطهای نزدیک میشود که مذاکرات فنی ما در آینده نه چندان دور به حد اشباع میرسد و ما باید تصمیم سیاسی بگیریم تا این جای کار رفتار سه کشور اروپایی این بوده که وقتی از تحریم صحبت میشود آن را به آمریکا حواله میدهند در موضوع هستهای وقتی صحبت میشود میگویند حوزه نگرانی ماست.
وی افزود: انتقاد ما از سه کشور اروپایی این است که هیچ ابتکار رو به جلو و سازندهای را ندادهاند، ولی تلاش کردند در مذاکرات هفتههای اخیر نقش سازنده داشته باشند. حتی امروز فرانسه نقش پلیس بد را ایفا نمیکند. چین و روسیه سعی میکنند در مذاکرات نقش سازنده ایفا کنند و در انتقال مباحث این دو کشور فعالیت خود را دارند. برخی کشورهای همسایه در این موضوع با نگاه تسریع در رسیدن به توافق حامل پیامهایی از سوی آمریکا باشند. طرف آمریکایی به صورت نان پیپر پیشنهادات خود را در حوزه فنی به یاران اراسیه داده است باید نتیجه کار کمیتههای سه گانه را در تعامل سیاسی با همه طرفها مورد توجه قرار دهیم و تصمیم بگیریم چه چیزی در مقابل چه چیزی اتفاق بیفتد.
به هیچ وجه مذاکره مستقیمی با آمریکا نداشتیم
وزیر امورخارجه بیان کرد: آمریکا پیامهایی را ارسال میکند که خواهان مذاکره مستقیم با ماست. مذاکرات ما با آمریکا از طریق مورا و یکی دو کشور عضو برجام در وین است. گفتگوهایی که بعضا در برخی کانالهای مجازی منتشر میشود که ایران در حال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند به هیچ وجه مذاکره مستقیمی نداشتیم. اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به توافق خوب لازمه اش این باشد که گفتگو را با آمریکا داشته باشیم آن را نادیده نمیگیریم.
وی گفت: سعی میکنیم به صورت مستمر در جریان تحول قرار بدهیم و متحدان خود را در منطقه در جریان تحولات قرار میدهیم و از مشورتهای متحدان و دوستان در جهان بهرهمند میشویم.