سرپیچی بازار فولاد از شیوه نامه جدید
به گزارش سیگنال به نقل از اخبار فولاد،
به گزارش اخبار فولاد، موج انتقادات به‌قدری شدت گرفت که هفته گذشته معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری به‌دنبال اعتراضات به این شیوه‌نامه، جلسه‌ای را با حضور همه ذی‌نفعان از‌جمله انجمن فولاد، اتاق بازرگانی، بورس کالا و… ترتیب داد.
حضور بخش خصوصی برای اصلاح شیوه‌نامه
در ابتدای این جلسه نهاوندیان تاکید کرد: این شیوه‌نامه به هیچ عنوان به دنبال ایجاد رانت و امضای طلایی نیست؛ بنابراین چنانچه در جلسات همفکری با بخش خصوصی به این نقطه برسیم که برخی مواد این طرح ابهام دارد، آن را اصلاح می‌کنیم.
وی همچنین عنوان کرد: جمع‌بندی این جلسات به عنوان مصوبه اصلاحی نیست و تصمیم نهایی از سوی دولت اخذ خواهد شد. بنابراین مقرر شد «شیوه‌نامه اصلاح‌شده» پس از تایید دولت اجرایی و کارگروهی با حضور تشکل‌های بخش خصوصی در جهت اجرایی کردن این شیوه‌نامه تشکیل شود. در این جلسه پیشنهاد اصلاح برخی مواد ابتدایی این طرح جمع‌بندی و مابقی پیشنهادات اصلاحی نیز به جلسه آتی موکول شد. شنیده‌ها درباره اصلاحات یادشده به این موارد اختصاص دارد: نخست آنکه نرخ جهانی برای قیمت‌گذاری از یک‌ماه قبل به یک هفته قبل تغییر یابد. در ادامه مقرر شد در بخش عرضه، همه محصولات از جمله لوله و پروفیل و میلگردهای کلاف هم وارد معاملات بورس کالا شود.
حمایت اتاق ایران از شیوه‌نامه ساماندهی فولاد
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران از حامیان شیوه‌نامه ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد محسوب می‌شود و در اطلاعیه‌ای اعلام کرده که براساس شیوه‌نامه جدید که مطابق با نظرات کارشناسی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران است، دولت قبول کرده قیمت بر مبنای رقابت در بورس کالا کشف و تعیین شود.
گفتنی است اتاق ایران در تیر امسال به درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت، گزارش جامعی را درباره قیمت‌گذاری زنجیره آهن و فولاد منتشر کرد. در این گزارش نسبت به کاهش شدید سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی (معادن سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله و آهن‌‌اسفنجی)، نبود سوددهی معادن بزرگ و ضرردهی و تعطیلی معادن کوچک به دلیل فروش محصولات خود تا 50 درصد ارزان‌تر از نرخ‌های جهانی و درنهایت کاهش بهره‌وری کارخانه‌های فولاد به‌دلیل بهره‌گیری از نهاده ارزان در‌پی دخالت دولت در قیمت‌گذاری و صادرات محصولات زنجیره آهن و فولاد هشدار داده شده بود. در ادامه اطلاعیه آمده است: همچنین تاکید شده بود، جلوگیری از تداوم وجود رانت در قیمت‌گذاری محصولات، حذف واسطه‌ها، حمایت از معادن کوچک و متوسط به‌عنوان ایجادکنندگان حجم اصلی اشتغال این حوزه و درنهایت جلوگیری از ایجاد شوک قیمتی به بخش فولاد برای دستیابی به توازن و توسعه بلندمدت زنجیره آهن و فولاد ضروری است. حال با ابلاغ شیوه‌نامه جدید ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد، فعالان بخش خصوصی بر این باورند تاکید این دستورالعمل در عرضه همه محصولات بالادستی و پایین‌دستی زنجیره از طریق بورس کالا و کشف قیمت واقعی براساس عرضه و تقاضای بازار، گامی مهم در جهت قطع رانت و ایجاد توازن در زنجیره آهن و فولاد است.
به اعتقاد فعالان این حوزه، تاکید بر بهره‌مندی از ظرفیت‌های بورس کالا، سرمنشا اصلاحات مؤثر در زنجیره آهن و فولاد و ایجاد توازن در صنایع بالادست و پایین‌دست است و این دستورالعمل تاکید ویژه‌ای بر استفاده از ظرفیت‌های بورس کالا در عرضه تمام محصولات زنجیره داشته که جدیت در این اقدام منجر‌به کاهش دخالت‌های دستوری دولت در قیمت‌گذاری و ایجاد فضا برای تخصیص بهینه منابع خواهد شد.
زنجیره فولاد در آستانه سرکشی
در این میان، با وجود نقاط قوتی که در این شیوه‌نامه وجود دارد، انتقادهایی جدی نیز به آن وارد است.
ابوذر انصاری، کارشناس بازار کالایی تاکید کرد: این طرح با ابهامات قابل‌توجهی همراه است. به‌علاوه آنکه این سوال مطرح است که شیوه‌نامه یادشده ازسوی چه کسانی و با مشورت چه کسانی تدوین شده است؟
وقتی طرحی بدون مشورت فعالان یک بخش و متخصصان آن حوزه تدوین و ابلاغ می‌شود، نباید به اجرایی شدن آن امید داشت.
انصاری افزود: مگر مصوبات پیشین دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره زنجیره فولاد، الزام‌آور نبودند؟ پس چرا اجرایی نشدند؟ مگر چندی پیش عرضه ماهانه 660 هزار تن شمش فولاد در بورس کالا مصوب نشد؟ این مصوبه چه میزان اجرایی شد؟ به همین ترتیب، باید بپذیریم این مصوبه نیز قابلیت اجرایی شدن ندارد.
این کارشناس در ادامه تاکیدکرد: متاسفانه سیاست‌گذاران گمان می‌کنند وقتی طرحی را با امضای وزیر یا سایر مسئولان رده بالای کشوری مصوب کنند، به منزله اجرایی شدن آن است.
اما در عمل مکانیسم بازار از هیچ‌کدام از شیوه‌نامه‌های یادشده پیروی نمی‌کند. درواقع باید بپذیریم ابلاغیه‌هایی که با شرایط اقتصادی کشور همخوانی ندارد یا بدون رضایت و مشورت فعالان آن حوزه مصوب شده‌اند، در عمل اجرایی نمی‌شوند.
ایرادات قابل‌توجه
انصاری در ادامه تاکید کرد ایرادات قابل‌توجهی به این شیوه‌نامه وارد است. وی تعیین کف قیمتی برای عرضه شمش فولاد در بورس کالا را اشتباه دانست و افزود: قیمت پایه شمش فولاد براساس 80 درصد قیمت منطقه سی‌آی‌اس و نرخ ارزنیمایی تعیین شده است. این نرخ منطقی به‌نظر نمی‌رسد و بدون تردید با بازگشت رونق به بازار این محصول، فولادی‌ها دست از عرضه محصولات خود در بورس کالا می‌کشند.
وی افزود: متاسفانه سیاست‌گذاران مجلس و دولت به شدت در روند قیمت‌گذاری‌ها دخالت می‌کنند. این درحالی است که انتظار می‌رود قیمت‌ها متناسب با متغیرهای کلان اقتصادی تعیین شود و در واقع تنظیم بازار به معنی تعادل طرف عرضه و تقاضاست، نه کاهش قیمت.
سخن پایانی
با وجود اصراری که سیاست‌گذاران دولتی بر تنظیم بازار فولاد دارند، شاهد شدت گرفتن التهابات در این زنجیره هستیم. زنجیره‌ای که همواره بخشی از تولیدکنندگان آن ناراضی هستند. شاید اکنون وقت آن که متولیان امر بپذیرند اقتصاد دستوربردار نیست؛ بنابراین به جای دخالت در هر موضوع جزیی تنها به سیاست‌گذاری در امور کلان بپردازند.
